ข้อมูลทั่วไป

จังหวัดชัยภูมิ http://123.242.176.168/index.html

ตราประจำจังหวัด

เหรียญที่ระลึกประจำจังหวัด

คำขวัญ ชัยภูมิ ทิวทัศน์สวย รวยป่าใหญ่ มีช้างหลาย ดอกไม้งาม  ลือนามวีรบุรุษ สุดยอดผ้าไหม พระใหญ่ทวารวดี

ข้อมูลทั่วไป

ชื่ออักษรไทย ชัยภูมิ ชื่ออักษรโรมัน Chaiyaphum ผู้ว่าราชการ นายชนะ นพสุวรรณ (ตั้งแต่ พ.ศ. 2554) ISO 3166-2 TH-36 ต้นไม้ประจำจังหวัด ขี้เหล็ก ดอกไม้ประจำจังหวัด กระเจียว ข้อมูลสถิติ พื้นที่ 12,778.287 ตร.กม.[1] (อันดับที่ 7) ประชากร 1,127,423 คน[2] (พ.ศ. 2553) (อันดับที่ 16) ความหนาแน่น 88.05 คน/ตร.กม. (อันดับที่ 52) ศูนย์ราชการ ที่ตั้ง ศาลากลางจังหวัดชัยภูมิ ถนนบรรณาการ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ 36000 โทรศัพท์ (+66) 0 4481 1573, 0 4482 2316 เว็บไซต์ จังหวัดชัยภูมิ   แผนที่  ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ทิศทางการพัฒนาจังหวัดชัยภูมิ

วิสัยทัศน์จังหวัดชัยภูมิ

                                จากผลการวิเคราะห์ข้อมูลสภาพทั่วไป ปัญหา และความต้องการของประชาชน ตลอดจนการประเมินสถานภาพการพัฒนาในปัจจุบันและโอกาสในการพัฒนาในอนาคตของจังหวัด สามารถสรุปผลการประชุมเชิงปฏิบัติการ  โดยนำมาวิเคราะห์จุดแข็ง  จุดอ่อน  โอกาส  และข้อจำกัด  และการวิเคราะห์ศักยภาพแบบตารางไขว้  จากผลการประเมินดังกล่าว  เมื่อนำมาวิเคราะห์ร่วมกับประเด็นการพัฒนานโยบายของรัฐบาลและแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ  สามารถสรุปผลการวิเคราะห์เป็นวิสัยทัศน์การพัฒนาจังหวัดชัยภูมิ ระยะ 4 ปี (พ.ศ. 2552-2555 )  ได้ดังนี้

                 “เกษตรกรรมยั่งยืน อุตสาหกรรมก้าวหน้า แหล่งท่องเที่ยวชั้นนำ สังคมมีความสุข”

ยุทธศาสตร์พัฒนาจังหวัดชัยภูมิ

1.             พัฒนาศักยภาพและขีดความสามารถด้านการเกษตร

2.             การพัฒนาอุตสาหกรรม

3.             การพัฒนาการท่องเที่ยว

4.             การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต

5.             การสร้างความเข้มแข็งของชุมชนและการบริหารจัดการบ้านเมืองที่ดี

กลยุทธ์และแนวทางการพัฒนาจังหวัดชัยภูมิ

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 1 การพัฒนาศักยภาพ

1.             การบริหารจัดการทรัพยากรการเกษตร

2.             การพัฒนาคุณภาพสินค้าเกษตร การตลาด และเครือข่ายสินค้าเกษตร

3.             การพัฒนาเกษตร สถาบันเกษตร และวิสาหกิจชุมชน

4.             พัฒนาพื้นที่การเกษตรและการถือครองที่ดิน

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2 การพัฒนาอุตสาหกรรม

1.             พัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอและแปรรูปผลผลิตการเกษตร

2.             พัฒนาและส่งเสริมการทำเหมืองแร่โปแตชและอุตสาหกรรมต่อเนื่อง

3.             พัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนและท้องถิ่น (OTOP)

4.             พัฒนาผู้ประกอบการและเครือข่ายด้านการเกษตร (พาณิชยกรรม)

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3  การพัฒนาการท่องเที่ยว

1.             ปรับปรุงและพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพสู่ความเป็นเลิศ

2.             พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการท่องเที่ยว

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 4 การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต

1.             การพัฒนาสังคมและคุณภาพชีวิต

2.             การพัฒนาการศึกษา

3.             การพัฒนาการสาธารณสุข

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 5 

1.             การสร้างความเข้มแข็งของชุมชน

2.             การบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี

3.             ความมั่นคงปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน

4.             การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

                    ประชากรส่วนใหญ่ของจังหวัด ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ได้แก่ การทำนาข้าวในเขตที่ราบลุ่มน้ำชี การปลูกพืชไร่ชนิดต่างๆ เช่น อ้อยโรงงาน มันสำปะหลัง ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์  และการปลูกไม้ผลและไม้ยืนต้นหลายชนิด อาทิ มะม่วง มะขาม กล้วยน้ำว้า เป็นต้น

 แหล่งน้ำ

                      จังหวัดชัยภูมิ มีแหล่งน้ำธรรมชาติ และทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ สรุปได้ดังนี้

                            แหล่งน้ำธรรมชาติ ประกอบด้วยแหล่งน้ำผิวดินและแหล่งน้ำใต้ดิน ได้แก่

                                (1) แหล่งน้ำผิวดิน จังหวัดชัยภูมิ เป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำลำธาร มีลำน้ำย่อยหลายสาย ก่อให้เกิดลำน้ำสำคัญ ดังนี้

                                     (1.1) ลำน้ำชี ต้นน้ำอยู่บริเวณเทือกเขาพญาฝ่อ ในเขตอำเภอหนองบัวแดง ไหลผ่านอำเภอหนองบัวระเหว บ้านเขว้า จัตุรัส เนินสง่า เมืองชัยภูมิ คอนสวรรค์ และแก้งคร้อ     

                                      (1.2) ลำน้ำพรม ต้นน้ำอยู่บริเวณเทือกเขาพญาฝ่อเช่นเดียวกัน ไหลผ่านอำเภอคอนสาร ภูเขียว และอำเภอบ้านแท่น เป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างจังหวัดชัยภูมิ และจังหวัดขอนแก่น ไหลลงเขื่อนอุบลรัตน์

                                         (1.3)  ลำคันฉู ไหลผ่านอำเภอบำเหน็จณรงค์ จัตุรัส และอำเภอเมืองชัยภูมิ

                                         (1.4)  ลำน้ำเชิญ ไหลผ่านอำเภอคอนสาร และอำเภอภูเขียว

                                         (1.5) ลำชีลอง  ไหลผ่านอำเภอเมืองชัยภูมิ และอำเภอบ้านเขว้า

                                         (1.6)  ลำปะทาว ไหลผ่านอำเภอเมืองชัยภูมิ

                                         (1.7) ลำสามหมอ ไหลผ่านอำเภอแก้งคร้อ และอำเภอคอนสวรรค์

                                         (1.8) ลำน้ำกล่ำ ไหลผ่านอำเภอคอนสวรรค์ ไปลงน้ำลำน้ำชี

                                 (2) แหล่งน้ำใต้ดิน ปริมาณน้ำใต้ดินของจังหวัดชัยภูมิเฉลี่ยประมาณ 20 – 100 แกลลอนต่อนาที พื้นที่ที่มีคุณภาพดี ได้แก่ บางส่วนทางตอนเหนือของอำเภอคอนสาร เกษตรสมบูรณ์ หนองบัวแดง บ้านแท่น ภูเขียว และอำเภอแก้งคร้อ เป็นต้น น้ำที่ขุดได้บริเวณนี้มีคุณภาพดี แต่จะมีปัญหาน้ำเค็มในพื้นที่ที่เป็นภูเขาทางตอนกลางและตะวันตกของจังหวัดเฉลี่ยประมาณน้ำ 20 – 50 แกลลอนต่อนาที เป็นน้ำที่มีแร่ธาตุปนอยู่มาก ส่วนบริเวณไหล่เขาจะมีน้ำน้อยเฉลี่ย 20 แกลลอนต่อนาที และทางตอนล่างของจังหวัดเป็นพื้นที่ที่มีเกลือมากน้ำที่ได้ จึงเป็นน้ำเค็มอยู่ถึงร้อยละ 90 ของที่ขุดได้

                                 

   แหล่งน้ำชลประทาน

   แหล่งน้ำชลประทานที่อยู่ภายในจังหวัด ประกอบด้วย การก่อสร้างเขื่อนเพื่อประโยชน์ด้านพลังงานและเกษตรกรรม

  1)  เขื่อนจุฬาภรณ์ ตั้งอยู่ในเขตอำเภอคอนสาร   มีปริมาณเก็บกักน้ำ   188  ล้าน ลูกบาศก์เมตร

 2) เขื่อนลำปะทาว ตั้งอยู่ในเขตอำเภอเมืองชัยภูมิ และอำเภอแก้งคร้อ มีปริมาณเก็บกักน้ำ 43 ล้านลูกบาศก์เมตร

3) เขื่อนหินทิ้งห้วยกุ่ม ในเขตอำเภอเกษตรสมบูรณ์ เก็บกักน้ำเพื่อการเกษตร

4) เขื่อนชีบน มีต้นน้ำอยู่ที่เขาเสียงตาล เทือกเขาภูเขียว ในเขตอำเภอหนองบัวแดง

เก็บกักน้ำได้ 325 ล้านลูกบาศก์เมตร

                              โครงการชลประทานขนาดกลาง (อ่างเก็บน้ำ)  เพื่อการเกษตรและการบริโภค-อุปโภค มีจำนวน 14 แห่ง ในเขตอำเภอเมืองชัยภูมิ จัตุรัส บ้านเขว้า ภูเขียว เกษตรสมบูรณ์ บำเหน็จณรงค์เทพสถิต และซับใหญ่ รวมพื้นที่ชลประทานทั้งหมด 187,298 ไร่

                                        โครงการชลประทานขนาดเล็ก (อ่างเก็บน้ำหรือฝายน้ำล้น) ได้แก่ โครงการอ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก เหมือง ฝายน้ำล้น ที่กระจายอยู่ทั่วจังหวัดตามแหล่งน้ำธรรมชาติ ซึ่งสามารถกักเก็บน้ำได้ 47.72 ล้านลูกบาศก์เมตร พื้นที่รับประโยชน์ 181,909 ไร่

                                          โครงการพัฒนาแหล่งน้ำขนาดเล็กและแหล่งน้ำในไร่นา  ได้แก่ โครงการของหน่วยราชการที่ได้จัดสร้างแหล่งน้ำสาธารณะขนาดเล็ก ประกอบด้วยบ่อน้ำตื้น บ่อบาดาล สระเก็บน้ำในหมู่บ้าน เพื่อการอุปโภคบริโภค รวมถึงโครงการแหล่งน้ำในไร่นา โครงการปรับโครงสร้างและระบบการผลิตการเกษตร และโครงการสนับสนุนแผนการผลิตของเกษตรกร (ทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดำริ) รวม 4,226 แห่ง พื้นที่เก็บกักน้ำประมาณ 5.32 ล้านลูกบาศก์เมตร

                                         โครงการก่อสร้างฝายต้นน้ำลำธาร (Check Dam) ข้อมูล ณ วันที่ 9 สิงหาคม 2550 มีฝายต้นน้ำลำธารทั้งสิ้น 2,500 ฝาย

                                             สถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้า ข้อมูลจนถึงสิ้นเดือนสิงหาคม 2547 กรมพัฒนาและส่งเสริมพลังงานได้ดำเนินการจัดตั้งสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้าในจังหวัดชัยภูมิแล้ว จำนวน 73 สถานี พื้นที่โครงการ 154,954 ไร่ เพื่อประโยชน์ด้านเกษตรกรรม และขจัดปัญหาความแห้งแล้งของพื้นที่ที่นอกเขตชลประทาน

 สภาพเศรษฐกิจ/สังคมและวัฒนธรรม

  สภาพเศรษฐกิจ

             ภาวะเศรษฐกิจจังหวัดชัยภูมิ ขึ้นกับภาคการเกษตร   ภาคการค้าส่งค้าปลีก และภาคอุตสาหกรรม เป็นสำคัญ  ภาพรวมของเศรษฐกิจจังหวัดชัยภูมิ มีแนวโน้มชะลอตัวลงจากปีที่ผ่านมา โดยพิจารณาจากการผลิตในสาขาการเกษตรและสาขาอุตสาหกรรม   ด้านการบริโภค   ด้านการลงทุน  และด้านการเงิน    ซึ่งเป็นผลมาจากเศรษฐกิจชะลอตัวลง ราคาน้ำมันเชื้อเพลิงมีการปรับตัวสูงขึ้น  กอปรกับสถานการณ์ความไม่แน่นอนทางการเมือง ขณะที่การจัดเก็บรายได้ภาครัฐ และการประกันตนในระบบประกันสังคม ยังคงมีการขยายตัว อย่างต่อเนื่อง

       ด้านการบริโภค

                      ภาพรวมด้านการบริโภค มีการขยายตัวในลักษณะชะลอตัวลง เป็นผลมาจากปัจจัยความไม่แน่นอนทางการเมือง รวมทั้งราคาน้ำมันเชื้อเพลิงที่ปรับตัวสูงขึ้น จึงส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นของบริโภค 

                    ด้านการลงทุน

 ภาคอุตสาหกรรม อยู่ในภาวะชะลอตัว คือ  ไม่มีการขออนุญาตจดทะเบียนโรงงานอุตสาหกรรมใหม่  และไม่มีการแจ้งขอเลิกกิจการ

    สังคมและวัฒนธรรม

                    จังหวัดชัยภูมิ ได้มุ่งเน้นการรักษาสุขภาพให้แข็งแรง มีที่อยู่อาศัยที่อบอุ่น และการติดตามสถานการณ์ยาเสพติดและผู้มีอิทธิพลให้บรรเทาเบาบางลง เพื่อไม่ให้สังคมภายในจังหวัดเป็นเหยื่อของสารเสพติดที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ ยังให้ความสำคัญกับคุณธรรม-จริยธรรมในสถานศึกษาในการส่งเสริมความเป็นอยู่ของเยาวชนให้สังคมมีคุณภาพและวิถีชีวิตที่ดี

                   การศึกษา             

                         จังหวัดชัยภูมิ  จัดการศึกษาทั้ง 2 รูปแบบ คือ การศึกษาในโรงเรียนและนอกโรงเรียน จำแนกได้ดังนี้

            (1) การศึกษาในโรงเรียน มีจำนวนโรงเรียน  797 แห่ง ห้องเรียน   8,027   ห้อง นักเรียน 

170,330 คน   และครู 7,435 คน อัตราส่วนนักเรียนต่อห้องเรียน 23 คน

                    (2) การศึกษานอกโรงเรียน กำลังขยายไปอย่างกว้างขวางหลายรูปแบบ มีโรงเรียนเบ็ดเสร็จพื้นฐานดำเนินการสอนต่อเนื่อง โรงเรียนการศึกษาผู้ใหญ่ โรงเรียนสารพัดช่าง การฝึกอบรมอาชีพด้านต่างๆ ของศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนของจังหวัด มีห้องสมุดประชาชนระดับจังหวัด – อำเภอ ที่อ่านหนังสือพิมพ์ประจำหมู่บ้าน รวมถึงกลุ่มสนใจฝึกฝนเพื่อพัฒนาอาชีพของหน่วยงานในจังหวัดต่าง ๆ ในจังหวัด

               การศาสนา             

                                ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ ศาสนาอื่นๆ ก็มีบ้างแต่จำนวนไม่มากนัก สำหรับความเชื่อถือประเพณีในสมัยก่อน ยังคงมีอยู่ตามชนบท และมีอิทธิพลทางจิตใจของประชาชนในแถบนั้นๆ เช่น การแห่นางแมวขอฝน บุญพระเวส บุญเดือนหก บุญบ้องไฟ รวมถึงประเพณีรำฝีฟ้า เพื่อบนบานรักษาคนเจ็บป่วย ฯลฯ 

 การสาธารณสุข

                          จังหวัดชัยภูมิ มีโรงพยาบาล  15  แห่ง  จำแนกเป็นโรงพยาบาลระดับจังหวัด จำนวน  1 แห่ง และโรงพยาบาลชุมชนระดับอำเภอ จำนวน 14 แห่ง สถานีอนามัย  168  แห่ง คลีนิกทุกประเภท  175  แห่ง  จำนวนเตียง  1,020  เตียง  จำนวนแพทย์และทันตแพทย์รวม  128  คน    พยาบาล    974  คน   การให้บริการยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้ป่วยภายในจังหวัด  โดยเฉพาะในท้องถิ่นชนบททั่วไป  ทั้งนี้  เพราะขาดงบประมาณและบุคลากรในด้านนี้ การแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า  โดยการออกหน่วยสาธารณสุขเคลื่อนที่อย่างสม่ำเสมอ

                                            จังหวัดชัยภูมิ  มีหน่วยแพทย์อาสาสมัครสมเด็จพระราชชนนี (พอ.สว.)   ออกช่วยเหลือรักษาพยาบาลประชาชนที่อยู่ห่างไกลการคมนาคม  โดยไม่คิดมูลค่า  โครงการนี้มีแผนปฏิบัติการตลอดปีจำนวน      24 ครั้ง (เดือนละ 2 ครั้ง)  สามารถรักษาพยาบาลผู้เจ็บป่วย  โดยเฉลี่ยครั้งละ  500 -  700  ราย บางครั้งมีผู้ป่วยหนักต้องรับการรักษาพยาบาลเป็นพิเศษ ก็ได้ติดต่อกับ พอ.สว. กลาง ส่งไปบำบัดรักษาในโรงพยาบาลจังหวัด   หรือโรงพยาบาลกรุงเทพฯ มีฐานะเป็นคนไข้หลวง